Wat houdt het herstelplan voor België in?
Het door België ingediende herstel- en veerkrachtplan zal worden ondersteund met 5,3 miljard euro in het kader van de herstel- en veerkrachtfaciliteit — de hoeksteen van Next Generation EU — en de nieuwe financiering uit REPowerEU.
Het Belgisch plan voor herstel en veerkracht is gestructureerd rond zes assen:
- Klimaat, duurzaamheid en innovatie
- Digitale Transformatie
- Mobiliteit
- Mens en samenleving
- Economie van de toekomst en productiviteit
- Overheidsfinanciën
Het plan omvat in totaal 159 hervormings- of investeringsprojecten.
51% van het totale budget van het hervormings- en investeringsplan draagt bij tot de klimaattransitie. Het plan omvat investeringen in:
- Duurzame mobiliteit, met name in talrijke spoorweginfrastructuurprojecten, de uitrol van elektrische laadstations en de bouw van meer dan 430 km fietsinfrastructuur;
- Energierenovatie van woningen en openbare gebouwen;
- De energietransitie met projecten voor de productie en het vervoer van waterstof en de bouw van een energieknooppunt in de Noordzee dat interconnectie met de capaciteit voor de opwekking van windenergie mogelijk maakt;
- Het behoud van biodiversiteit en duurzaam waterbeheer.
-
27% van het totale budget voor hervormingen en investeringen ondersteunt de digitale transitie in België. De projecten hebben met name betrekking op:
- De uitrol van 5G en glasvezel
- De digitale transformatie van administratieve diensten aan burgers en bedrijven
- De digitale transformatie van justitie en het gezondheidszorgstelsel
- Sterkere cyberweerbaarheid en cyberbeveiliging
- De digitale inclusiviteit van de samenleving en de financiering van een inclusiever en toekomstbestendiger onderwijsstelsel, met name door de vaardigheden op het gebied van informatica, exacte wetenschappen, technologie, ingenieurswetenschappen en wiskunde beter te ontwikkelen
-
Belangrijke maatregelen om de economische en sociale veerkracht van België te versterken zijn onder meer:
- Maatregelen ter ondersteuning van de werkgelegenheid, door middel van meer gepersonaliseerde steun voor werkzoekenden, de invoering van een opleidingsrekening en investeringen in een leven lang leren en digitale opleiding
- Investeringen in onderzoek en ontwikkeling, gericht op de groene en de digitale transitie: kunstmatige intelligentie, innovatieve energietechnologieën en nucleaire geneeskunde voor kankerbehandeling
- Systematische opname van uitgaventoetsingen bij de opstelling van begrotingen op verschillende overheidsniveaus om de efficiëntie van de overheidsuitgaven te verbeteren en deze beter te richten op de economische, sociale en milieuprioriteiten van het land.
Factsheet over het Belgisch plan voor herstel en veerkracht
Na de opname van een nieuw REPowerEU-hoofdstuk in het herstelplan in november 2023 zal België 726 miljoen euro ontvangen voor nieuwe investeringen en hervormingen om België en heel Europa ruim voor 2030 onafhankelijk te maken van Russische fossiele brandstoffen. Bijvoorbeeld:
- De hervorming van de beroepsprocedures bij de Raad van State heeft tot doel de uitrol van hernieuwbare energie in België te versnellen door administratieve knelpunten weg te nemen in verband met investeringen in hernieuwbare energie;
- Steun voor de installatie van warmtepompen en zonnepanelen in sociale woningen in Wallonië;
- Een oproep tot het indienen van projecten om de industrie koolstofvrij te maken, voorziet in financiële stimulansen voor investeringen in de energietransitie van industrieën in het Waalse Gewest en in de ontwikkeling van nieuwe industrieën voor groene technologieën;
- Een nieuwe investering biedt subsidies aan bedrijven in Vlaanderen die investeren in onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten, in verband met de productie van innovatieve technologieën op vlak van zonne-energie, alsook aan bedrijven die investeren in de elektrificatie van haveninfrastructuur in Vlaanderen;
- Een van de nieuwe mobiliteitsmaatregelen is een extra investering in oplaadinfrastructuur voor bussen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, om de emissies van het stedelijk openbaar vervoer te verminderen.
Uitvoering van het Belgische herstelplan
Op 30 april 2021 heeft België zijn initiële plan voor herstel en veerkracht bij de Europese Commissie ingediend. In haar beoordeling ging de Europese Commissie in het bijzonder na of de investeringen en hervormingen waarin het plan voorziet:
- de groene en digitale transitie ondersteunen
- doeltreffend zijn in het licht van de uitdagingen van het Europees semester
- gunstig zijn voor het groeipotentieel in België, de werkgelegenheid en de veerkracht
Op 23 juni 2021 heeft de Europese Commissie haar goedkeuring gegeven aan het Belgische plan en de Raad voorgesteld om naar schatting 5,9 miljard euro aan financiële steun toe te kennen aan België in het kader van de faciliteit voor herstel en veerkracht.
Op 13 juli 2021 heeft de Raad groen licht gegeven aan het Belgisch plan voor herstel en veerkracht.
In november 2023 heeft de Commissie het gewijzigde herstel- en veerkrachtplan van België, dat nu een REPowerEU-hoofdstuk bevat, positief beoordeeld. De door België aangebrachte wijzigingen in het oorspronkelijke plan zijn gebaseerd op de noodzaak om rekening te houden met de volgende factoren:
- objectieve omstandigheden die de uitvoering van bepaalde oorspronkelijk geplande maatregelen belemmeren, waaronder de zeer hoge inflatie in 2022 en verstoringen van de toeleveringsketen als gevolg van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne;
- het verzoek om 264 miljoen euro aan RRF-leningen op te nemen;
- de herziening van de maximale toewijzing van subsidies in het kader van de herstel- en veerkrachtfaciliteit, van 5,9 miljard euro naar 4,5 miljard euro, ten gevolge van de actualisering van de verdeelsleutel voor subsidies uit de herstel- en veerkrachtfaciliteit in juni 2022, die een weerspiegeling vormt van het relatief betere economische resultaat van België in 2020 en 2021, dan oorspronkelijk verwacht.
Voor de financiering van het gewijzigde plan heeft België gevraagd om haar aandeel in de reserve voor aanpassingen in verband met de brexit, conform de REPowerEU-verordening deels over te hevelen naar het plan. Daarbij gaat het om een bedrag van 229 miljoen euro. België heeft ook een verzoek ingediend voor een lening van 264 miljoen euro. Deze middelen, bovenop de toewijzing van subsidies voor de herstel- en veerkrachtfaciliteit en REPowerEU (respectievelijk 4,5 miljard euro en 282 miljoen euro), maken het goedgekeurde gewijzigde herstel- en veerkrachtplan in totaal goed voor 5,3 miljard euro.
Tot dusver heeft België in het kader van de herstel- en veerkrachtfaciliteit in augustus 2021 in totaal 770 miljoen euro aan voorfinanciering ontvangen. In september 2023 heeft België een eerste betalingsverzoek ingediend voor een brutobedrag van 974 miljoen euro aan RRF-subsidies, dat momenteel door de Commissie wordt beoordeeld.
De rest van het budget maakt de Commissie over naarmate de mijlpalen en streefdoelen in het Belgische herziene plan voor herstel en veerkracht worden gehaald, mits de investeringen en hervormingen volgens plan verlopen.
2021
Relanceplan – NEXT GEN BELGIUM
Persbericht: Europese Commissie onderschrijft het Belgische herstel- en veerkrachtplan ter waarde van 5,9 miljard euro
Werkdocument bij het voorstel voor een uitvoeringsbesluit van de Raad
Vragen en antwoorden:Commissie onderschrijft het Belgische herstel- en veerkrachtplan ter waarde van 5,9 miljard euro
2023
Website van de Europese faciliteit voor herstel en veerkracht
In december 2020 hebben de leiders van de lidstaten van de Europese Unie (EU), het Europees Parlement en de Europese Commissie een herstelplan voor Europa goedgekeurd om de economische en sociale schade ten gevolge van de coronapandemie te helpen herstellen.
Dankzij de langetermijnbegroting van de EU en het tijdelijke instrument Next Generation EU zal in totaal 807 miljard euro worden besteed aan de opbouw van een groener, digitaler en veerkrachtiger Europa.
Wat houdt het herstelplan voor Europa in?
Next Generation EU is een tijdelijk herstelinstrument dat de Commissie in staat stelt middelen bijeen te brengen om de onmiddellijke economische en sociale schade ten gevolge van de coronapandemie te helpen herstellen. Next Generation EU zal 750 miljard euro extra verstrekken (806,9 miljard euro in lopende prijzen), waarvan 672,5 miljard euro (732,8 miljard euro in lopende prijzen) via de faciliteit voor herstel en veerkracht in de vorm van leningen en subsidies ter ondersteuning van hervormingen en investeringen van EU-landen. Deze faciliteit moet de economische en sociale gevolgen van de coronapandemie opvangen en de Europese economieën en samenlevingen duurzamer en veerkrachtiger maken, en beter voorbereiden op de uitdagingen en kansen van de groene en de digitale transitie.
Het Europees semester, het kader voor coördinatie en monitoring van het economisch beleid, is ook aangepast omdat het nauw verbonden is met de faciliteit voor herstel en veerkracht, en zal ervoor zorgen dat hervormingen integraal deel uitmaken van het herstel voor elk land.
De lidstaten hebben plannen voor herstel en veerkracht ontwikkeld, waarin een samenhangend geheel van hervormingen en openbare investeringsprojecten is opgenomen. Om door de faciliteit te kunnen worden ondersteund, moeten deze hervormingen en investeringen uiterlijk in 2026 zijn uitgevoerd. Minimaal 37% van de uitgaven moet worden toegewezen aan de klimaattransitie en 20% aan de digitale transitie.
Meer over het herstelplan voor Europa
Vragen en antwoorden over het pakket van 1800 miljard euro
Faciliteit voor herstel en veerkracht