COP26 is voorbij, maar klimaatactie nog lang niet

Dankzij dit akkoord, ondertekend door meer dan 190 landen, blijft het doel om de klimaatopwarming te beperken tot 1,5° binnen bereik. Voor de eerste keer is er een duidelijke verwijzing naar de uitfasering van steenkoolcentrales en subsidies van fossiele brandstoffen. Er werden ook regels afgesproken rond transparantie en rapportering, zodat de uitstootreductie effectief opgevolgd kan worden. De werking van de internationale koolstofmarkten werd ook aangepast zodat die effectief helpen de globale koolstofuitstoot verder te doen dalen.

Daarnaast hebben de ontwikkelde landen zich ertoe verbonden om hun aandeel in de financiering van klimaatadaptatie te verdubbelen, en zo snel mogelijk het afgesproken bedrag van €100 miljard te bereiken. Men wil ook op zoek gaan naar een manier om een systeem van langetermijn-klimaatfinanciering op poten te zetten, vanaf 2025 en ver daarna. Er zal ook een structurele dialoog opgestart worden tussen ondertekenaars van het akkoord, belanghebbenden en relevante organisaties, om de inspanningen te ondersteunen die nodig zijn om de gevolgen van klimaatverandering te minimaliseren, af te wenden en aan te pakken.

Nieuwe EU-engagementen

Ook de EU deed – letterlijk en figuurlijk – een duit in het zakje. Zo beloofde Voorzitster von der Leyen €1 miljard om wereldwijd bossen te beschermen. Uitvoerend Vice-Voorzitter Timmermans kondigde dan weer een extra €100 miljoen aan voor financiering van het Klimaatadaptatiefonds. Daarnaast kondigde de EU ook een partnerschap aan met Zuid-Afrika rond een rechtvaardige energietransitie, en lanceerden de EU en de US samen een Mondiale Methaanbelofte, waar meer dan 100 landen zich bij aangesloten hebben en zich ertoe verbonden hebben de methaanuitstoot met 30% te verlagen tegen 2030. Voorzitster von der Leyen gaf ook de aftrap van het EU-Katalysatorpartnerschap met Bill Gates en voorzitter van de Europese Investeringsbank Werner Hoyer. Dit partnerschap wil een boost geven aan investeringen in essentiële, innovatieve klimaattechnologieën.

Leven na de COP

Klimaatactie beperkt zich (gelukkig!) niet tot die jaarlijkse twee weken internationale klimaatconferentie – integendeel. Luttele dagen na het einde van COP26, stelde de Europese Commissie een ambitieus pakket aan maatregelen voor om ontbossing tegen te gaan, onze bodems beter te beschermen en afval op een duurzame manier te beheren.

De Commissie wil met haar voorstel het verbruik van “zero-ontbossing”-producten aanmoedigen en de Europese impact op ontbossing en de achteruitgang van onze bossen beperken. Concreet betekent dat dat de aanwezigheid van bepaalde producten waarvoor aan ontbossing is gedaan beperkt zal worden op de Europese markt. Het gaat meerbepaald om soja, rundvlees, palmolie, hout, cacao en koffie, en enkele van de daarvan afgeleide producten.

De nieuwe regels rond afvalbeheer hebben drie doeleinden: ervoor zorgen dat de EU de uitdagingen rond afval niet gewoon exporteert naar derde landen; afval beter hergebruiken; en strenger optreden tegen het illegal verschepen van afval. De uiteindelijke ambitie is om afval op een circulaire manier te beheren.

Tot slot, me haar nieuwe EU-bodemstrategie, wil de Commissie de klimaat – en biodiversiteitscrisis aanpakken. Gezonde bodems vormen het fundament voor 95 % van ons voedsel, herbergen meer dan 25 % van de wereldwijde biodiversiteit en vormen het grootste landelijke koolstofreservoir op aarde. Toch bevindt 70 % van de bodems in de EU zich niet in een goede staat. De strategie stelt een kader vast met concrete maatregelen voor de bescherming, het herstel en het duurzaam gebruik van bodems en stelt een reeks vrijwillige en wettelijk bindende maatregelen voor. Doel is om het koolstofgehalte in landbouwbodems te verhogen, woestijnvorming tegen te gaan, aangetast land en aangetaste bodems te herstellen en ervoor te zorgen dat alle bodemecosystemen tegen 2050 in een gezonde toestand verkeren.

Meer informatie

• Persbericht: COP26: EU helps deliver outcome to keep the Paris Agreement targets alive
• Persbericht: Europese Green Deal: Commissie presenteert nieuwe voorstellen om de ontbossing een halt toe te roepen, te zorgen voor een innovatief duurzaam afvalbeheer en de bodem gezond te maken voor mens, natuur en klimaat
• Vragen en antwoorden over de nieuwe regels voor ontbossingsvrije producten
• Vragen en antwoorden over nieuwe EU-regels voor afvaltransporten
• Vragen en antwoorden over de bodemstrategie van de EU