Het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB), dat op 1 januari 2023 van start gaat, moet de overgang naar een duurzame, veerkrachtige en moderne Europese landbouwsector vormgeven. In het kader van het hervormde beleid zal de financiering eerlijker worden verdeeld over de landbouwbedrijven, met de nadruk op kleine en middelgrote landbouwbedrijven en jonge landbouwers. Bovendien zullen landbouwers worden gesteund om te innoveren, van precisielandbouw tot agro-ecologische productiemethodes. Door concrete acties op deze en andere gebieden te ondersteunen, kan het nieuwe GLB de hoeksteen vormen voor de voedselzekerheid en de landbouwgemeenschappen in de Europese Unie.
Het nieuwe GLB omvat een efficiëntere en effectievere werkwijze. De EU-landen zullen nationale strategische plannen voor het GLB uitvoeren, waarin de financiering van inkomenssteun, plattelandsontwikkeling en sectorale programma's wordt gecombineerd. Bij het opstellen van het strategisch plan voor het GLB heeft elke lidstaat een keuze gemaakt uit een breed scala van steunmaatregelen op EU-niveau, die zijn toegesneden op zijn specifieke behoeften en plaatselijke omstandigheden. De Commissie is nagegaan of elk plan gericht is op de tien hoofddoelstellingen van het GLB, die betrekking hebben op gemeenschappelijke ecologische, sociale en economische uitdagingen. De plannen moeten in overeenstemming zijn met de EU-wetgeving en moeten ook bijdragen tot de klimaat- en milieudoelstellingen van de EU, zoals uiteengezet in de strategieën "van boer tot bord" en "biodiversiteit" van de Commissie.
Voor het GLB wordt in de periode 2023-27 270 miljard euro aan EU-financiering uitgetrokken. De twee vandaag goedgekeurde plannen vertegenwoordigen een totale EU-begroting van meer dan 2,8 miljard euro, waarvan 1,3 miljard euro voor Vlaanderen en 1,5 miljard euro voor Wallonië. Van de totale EU-begroting van deze twee regio's gaat meer dan 900 miljoen euro naar milieu- en klimaatdoelstellingen en ecoregelingen en 100 miljoen euro naar jonge landbouwers.
In het Vlaamse plan zijn inkomenssteun en -zekerheid een belangrijke prioriteit. Naast rechtstreekse betalingen zullen landbouwers meer steun krijgen voor hun eerste 30 hectare grond. Investeringen om landbouwbedrijven duurzamer te maken en beter bestand tegen marktschokken worden ook aangemoedigd: meer dan 35% van de Vlaamse landbouwers zal financiering ontvangen. Om de milieuproblemen in verband met zijn zeer intensieve landbouwmodel te helpen aanpakken, besteedt Vlaanderen 185 miljoen euro, meer dan de helft van zijn budget voor plattelandsontwikkeling, aan milieu- en klimaatdoelstellingen, zoals de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen, de verbetering van de bodem- en waterkwaliteit en de versterking van de biodiversiteit. Het Vlaamse plan wil het areaal biologische landbouw uitbreiden tot meer dan 30 000 hectare. Dankzij specifieke steun zullen ook 1 665 jonge landbouwers zich kunnen vestigen. Ten slotte zullen de GLB-middelen bijdragen tot het scheppen van meer dan 1 700 banen op het platteland.
In het Waalse plan wordt meer geld uitgetrokken voor rechtstreekse betalingen, met een herverdelingsbetaling voor kleine en middelgrote landbouwbedrijven. Landbouwers die eiwithoudende gewassen verbouwen, zullen gekoppelde steun ontvangen met een budget van 17 miljoen euro om de eiwitautonomie van de landbouwbedrijven in het gewest aan te moedigen. Om zijn milieudoelstellingen te bereiken besteedt Wallonië 26% van zijn budget voor rechtstreekse betalingen aan ecostrategieën en 56% van zijn budget voor plattelandsontwikkeling aan maatregelen ter bescherming van het milieu, het klimaat en de biodiversiteit. Het landbouwareaal van de regio dat biologisch wordt bebouwd, zal dankzij de GLB-steun naar verwachting oplopen tot 18%. De plattelandsontwikkeling zal gericht zijn op generatievernieuwing, gendergelijkheid en sociale integratie. Het Waalse plan zal middelen inzetten om 620 jonge landbouwers te helpen zich te vestigen en zal evenementen en een speciale werkgroep organiseren om de participatie van vrouwen in de landbouw te vergroten.
Achtergrond
De Europese Commissie heeft in 2018 haar voorstel voor de hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) gepresenteerd, waarbij een nieuwe werkwijze wordt ingevoerd om het landbouwbeleid van de EU te moderniseren. Na uitgebreide onderhandelingen tussen het Europees Parlement, de Raad van de EU en de Europese Commissie is een akkoord bereikt en is het nieuwe GLB op 2 december 2021 formeel aangenomen.
Vlaanderen en Wallonië hebben respectievelijk op 11 en 17 maart 2022, na overleg met de belanghebbenden, hun eerste voorstellen voor het strategisch plan van het GLB ingediend. Vervolgens hebben beide landen op 18 november hun herziene voorstellen, waarin de opmerkingen van de Commissie zijn verwerkt, ingediend.
Om te worden goedgekeurd moet elk plan volledig en verenigbaar met de wetgeving zijn en ambitieus genoeg om de doelstellingen van het GLB en de milieu- en klimaatverbintenissen van de EU te verwezenlijken.
Voor meer informatie
Bijzonderheden
- Datum publicatie
- 5 december 2022
- Auteur
- Vertegenwoordiging in België