Direct naar de inhoud
Vertegenwoordiging in België
Research banner
Onderzoek en innovatie

EU-onderzoek en innovatie in België

Het beleid inzake onderzoek en innovatie (O&I) is de motor achter de Europese Green Deal en de digitale transitie van de Europese Unie (EU), en biedt mee antwoorden op grote vraagstukken waar de EU en de mensheid mee geconfronteerd worden, bijvoorbeeld op de COVID-19 pandemie.

Dankzij EU-steun voor onderzoek en innovatie zijn tal van Belgische onderzoekers actief in projecten onderzoeksprojecten die onze gezondheid, onze mobiliteit, onze connectiviteit of onze leefomgeving verbeteren. Samenwerking op Europees en internationaal niveau biedt ons de nodige kansen om werkelijk grenzen te verleggen. En ook België vaart daar wel bij. 

EU-steun

Horizon Europa is het belangrijkste financieringsprogramma van de EU voor onderzoek en innovatie voor de periode 2021-27. Het programma steunt op 3 pijlers:

  • Excellente wetenschap: biedt kansen aan onderzoekers en onderzoekscentra, o.a. via de Europese Onderzoeksraad (ERC) en Marie Skłodowska-Curie beurzen.
  • Wereldwijde uitdagingen en Europees industrieel concurrentievermogen: biedt kansen aan bedrijven, universiteiten, onderzoekscentra, en andere organisaties om samen oplossingen uit te werken rond opgelegde thema’s.
  • Innovatief Europa: stimuleert Europa’s innovatieve vermogen door zowel het ecosysteem als ondernemers een duw in de rug te geven, o.a. via de Europese Innovatieraad (EIC).

Horizon Europe heeft een budget van ongeveer 95,5 miljard euro, dat in belangrijke mate wordt gebruikt om de klimaatverandering te helpen aanpakken, de VN-doelen voor duurzame ontwikkeling te verwezenlijken en het concurrentievermogen en de groei van de EU te stimuleren.

Het programma introduceerde de Europese innovatieraad (EIC). Die richt zich enerzijds vooral op baanbrekende en disruptieve vernieuwers, vooral KMO (EIC accelerator), maar anderzijds ook op het stimuleren van onderzoekswerk met een hoog innovatief gehalte en een belangrijk marktpotentieel (EIC pathfinder). Daarnaast introduceerde Horizon Europe ook vijf missies, die erop gericht zijn om ambitieuze, inspirerende maar meetbare doelen te behalen binnen een bepaalde termijn.

Op 16 juni 2021 kondigde de Europese Commissie haar werkprogramma voor Horizon Europe in 2021-2022 aan. Dankzij Horizon Europa, zal de EU € 14,7 miljard toekennen aan projecten die Europa groener, gezonder en digitaler zullen maken. Ongeveer € 5,8 miljard gaat daarbij naar onderzoek en innovatie ter ondersteuning van de Europese Green Deal, circa € 4 miljard gaat naar Europa’s digitale agenda, en bijna € 2 miljard wordt uitgetrokken om antwoorden te bieden op de coronacrisis. Meer over het werkprogramma 2021-2022

België, innovation leader

Belgische deelnemers aan EU-projecten

De Belgische universiteiten haalden tijdens het nog lopende Horizon 2020-programma, dat van start ging in 2014, meer dan € 1 miljard aan onderzoeksgelden binnen. De Katholieke Universiteit Leuven slaagde erin, relatief gezien, om de meeste middelen voor onderzoek binnen te halen: meer dan € 360 miljoen.  Wat doet de universiteit zoal met dat geld?

  • Een nieuwe generatie robots ontwikkelen die zullen kunnen scannen, tasten, horen en handelen tijdens operaties: het FAROS project
  • Gehoorschade in grotere ruimtes aanpakken door de ontwikkeling van een draadloos netwerk van akoestische sensoren voor meerdere gebruikers: het D-NOISE project
  • Vaccins ontwikkelen tegen gele koorts en hondsdolheid: het RABYD-VAX project

Ook andere Belgische universiteiten blinken uit op Europees niveau. Een flink pak Belgische onderzoekers kunnen hun werk mede doen dankzij Europese steun (bijvoorbeeld van de Europese onderzoeksraad). De Universiteit Gent werd begin 2021 bedacht met de internationale “HR Excellence in Research” erkenning vanwege de Europese Commissie, nogmaals een bewijs van de aantrekkelijkheid van België voor onderzoekswerk.

Naast de universiteiten spelen andere onderzoeksinstellingen, maar ook bedrijven, een belangrijke rol in het hogerop tillen van onze levenskwaliteit, het aanpakken van crisis en/of het verbeteren van ons Europese concurrentievermogen door het bedenken en uitwerken van oplossingen voor de samenleving van morgen. Zo genoot IMEC, het gereputeerde interuniversitair micro-elektronica centrum, van meer dan € 240 miljoen Horizon 2020-steun, o.a. voor: het uitbouwen van tele-geleide toepassingen voor vrachtvervoer (5G-Blueprint project) of voor zijn bijdrage aan PhotonHub Europe, een project geleid door de Vrije Universiteit Brussel, dat Europese KMO en andere bedrijven helpt bij de ontwikkeling en adoptie van hightech fotonica-toepassingen, of nog voor het ontwikkelen van elektronica-toepassingen voor het verbeteren van het beheer van uw stad (zie bijvoorbeeld het TOKEN-project in Leuven).

Ook vele Belgische innovatieve KMO werden rechtstreeks of onrechtstreeks gesteund door de EU. Sinds 2014 kregen meer dan 150 Belgische KMO een duwtje in de rug om hun innovatie te ontwikkelen en in de markt te zetten, dankzij wat nu de Europese Innovatieraad is. Vind een bedrijf dicht bij u dat ook EU innovatiesteun genoot.