Innovatie in Europa: België scoort sterk, maar kan nog groeien - Europese Commissie
Direct naar de inhoud
Logo van de Europese Commissie
Vertegenwoordiging in België
  • Nieuwsartikel
  • 18 juli 2025
  • Vertegenwoordiging in België
  • Leestijd: 4 min

Innovatie in Europa: België scoort sterk, maar kan nog groeien

België behoort tot de Europese top in onderzoek, samenwerking en digitale investeringen. Tegelijkertijd blijven er regionale verschillen en werkpunten.

FARI - Artificial Intelligence research centre

Het Europese Innovatiescorebord en het bijhorende Regionale Innovatiescorebord schetsen een helder beeld: Europa boekt vooruitgang op vlak van innovatie. Sinds 2018 is de gemiddelde innovatieprestatie in de EU met 12,6 procentpunten gestegen. België scoort met 122,6% ruim boven het EU-gemiddelde en bekleedt daarmee de zesde plaats onder de lidstaten. Toch zagen zowel Europa als België een lichte terugval ten opzichte van vorig jaar.

Scoreboards als beleidskompas

De scoreborden meten innovatiekracht aan de hand van tientallen indicatoren. Denk aan activiteiten, investeringen, samenwerkingen en impact op economie, omgeving en maatschappij.

Ze zijn belangrijke instrumenten binnen de nieuwe Europese innovatieagenda. Ze ondersteunen ook initiatieven zoals het Competitiviteitskompasde Startup and Scaleup Strategy en de Kies Europa campagne.

België: sterke fundamenten, maar met ruimte voor groei

België scoort hoog op samenwerking en kennisdeling. Het land blinkt uit in:

  • Publiek-private publicaties
  • Samenwerkingen met en tussen innovatieve kmo’s
  • Internationale wetenschappelijke publicaties

Ook de investeringen in onderzoek en ontwikkeling door bedrijven, de tewerkstellingsgraad in innovatieve bedrijven en de innovatie-uitgaven per werknemer zijn erg hoog.

Toch zijn er ook enkele zwakke punten, zoals:

  • Het niveau van technologische import uit niet-Europese landen
  • De ontwerp- en merkaanvragen voor intellectuele eigendom
  • De export van technologische producten
  • De arbeidsmobiliteit van werknemers in wetenschap en technologie

Een mogelijke verklaring? De Belgische economie is sterk gericht op onafgewerkte tussengoederen en exporteert daardoor minder eindproducten. Ook de productiviteitsgroei in de maakindustrie is de voorbije jaren gestagneerd. Doordat werknemers vaak gespecialiseerd zijn, kan het moeilijker zijn om van job te wisselen.

België telt heel wat sterke kmo’s, met name in kennisintensieve sectoren. België is ook een aantrekkelijke locatie voor multinationals. Start-ups en scale-ups zijn er minder talrijk in vergelijking met andere lidstaten, en kunnen extra ondersteuning gebruiken om te groeien. Positief is dat België bovengemiddeld veel financiering ontvangt uit het Europese Horizon-programma, een erkenning voor de kwaliteit van onze onderzoeksinstellingen zoals IMEC, VITO en onze universiteiten. 

Ook op het vlak van duurzaamheid is er nog werk aan de winkel. België is sterk afhankelijk van grondstoffen (75,6% tegenover 22% gemiddeld in de EU), en de industrie blijft een grote uitstoter van broeikasgassen. In vergelijking met andere lidstaten is onze uitstootintensiteit bijzonder hoog. Als we de klimaatdoelstellingen voor 2030 willen halen, is een versnelde overstap naar duurzamere productie noodzakelijk.

Drie regio’s, drie profielen

Innovatiebeleid in België is ook een verhaal van drie gewesten met elk een eigen profiel en strategie.

Brussel – Kenniscentrum met potentieel

De hoofdstad is koploper in internationale en publiek-private publicaties en samenwerkingen met kmo’s. Minder sterk zijn de cijfers voor intellectuele eigendomsaanvragen en voor export van technologische producten. De stedelijke uitdagingen, zoals de hoge werkloosheid, spelen een nadelige rol.

Vlaanderen – Onderzoeksmotor met impact

Vlaanderen blijft een innovatieleider. Vooral de sterke positie van innovatieve kmo’s springt eruit. Ook hier is er nog verbetering mogelijk op het vlak van intellectuele eigendom, export en de positie van start-ups en scale-ups. De regio beschikt ook over sterke troeven, zoals de strategische partnerschappen met universiteiten en instellingen als IMEC.

Wallonië – Sterke stijger

Wallonië is geen innovatieve leider zoals Vlaanderen of Brussel, maar groeit sinds 2018, met vooruitgang op het vlak van investeringen, kmo’s en de ontwikkeling van start-ups en scale-ups. Maar de publieke investeringen, intellectuele eigendom en digitale adoptie blijven achter. Er zijn ook grote regionale verschillen tussen bijvoorbeeld Waals-Brabant en de meer landelijke regio’s.

Microplastic biodegradation

Drie regio’s, drie profielen

Innovatiebeleid in België is ook een verhaal van drie gewesten met elk een eigen profiel en strategie.

Brussel – Kenniscentrum met potentieel

De hoofdstad is koploper in internationale en publiek-private publicaties en samenwerkingen met kmo’s. Minder sterk zijn de cijfers voor intellectuele eigendomsaanvragen en voor export van technologische producten. De stedelijke uitdagingen, zoals de hoge werkloosheid, spelen een nadelige rol.

Vlaanderen – Onderzoeksmotor met impact

Vlaanderen blijft een innovatieleider. Vooral de sterke positie van innovatieve kmo’s springt eruit. Ook hier is er nog verbetering mogelijk op het vlak van intellectuele eigendom, export en de positie van start-ups en scale-ups. De regio beschikt ook over sterke troeven, zoals de strategische partnerschappen met universiteiten en instellingen als IMEC.

Wallonië – Sterke stijger

Wallonië is geen innovatieve leider zoals Vlaanderen of Brussel, maar groeit sinds 2018, met vooruitgang op het vlak van investeringen, kmo’s en de ontwikkeling van start-ups en scale-ups. Maar de publieke investeringen, intellectuele eigendom en digitale adoptie blijven achter. Er zijn ook grote regionale verschillen tussen bijvoorbeeld Waals-Brabant en de meer landelijke regio’s.

 

Vooruitblik: versnellen is de boodschap

Tussen 2024 en 2025 vertraagde de innovatiegroei licht in zowel Europa (-0,4 procentpunt) als België (-0,9 procentpunt). Toch wordt vanaf 2025 opnieuw groei verwacht, ondanks begrotingsdruk en geopolitieke onzekerheden. Belgische beleidsmaatregelen, met name op federaal niveau, zijn erop gericht om het groeipotentieel te versterken. Zo wordt werk gemaakt van het verhogen van de werkgelegenheidsgraad. Wel kunnen potentiële handelsbelemmeringen, zoals Amerikaanse invoertarieven, de exportverwachtingen afremmen.

Het rapport roept op om bedrijven en burgers verder te digitaliseren, en gericht te investeren in duurzame en inclusieve innovatie. Met de juiste keuzes blijft België een broedplaats voor innovatie, niet alleen voor onze economie, maar ook voor een sterke, toekomstgerichte samenleving.

Meer informatie

Bijzonderheden

Datum publicatie
18 juli 2025
Auteur
Vertegenwoordiging in België