Een nominatie voor de titel Culturele Hoofdstad van Europa is alvast een geweldige prestatie en kan aanzienlijke culturele, economische en sociale voordelen opleveren voor de betrokken steden, mits hun aanvraag deel uitmaakt van een culturele ontwikkelingsstrategie voor de langere termijn.
Zodra de bevoegde autoriteiten in België de aanbeveling van het panel goedkeuren, hebben de steden tot de zomer van 2025 de tijd om hun kandidatuur te vervolledigen. Het panel komt vervolgens in de tweede helft van 2025 opnieuw bijeen in Brussel om de Belgische stad aan te bevelen om Culturele Hoofdstad van Europa 2030 te worden.
In 2030 zal België voor de vijfde keer een Culturele Hoofdstad van Europa afvaardigen, na Antwerpen in 1993, Brussel in 2000, Brugge in 2002 en Bergen in 2015. In datzelfde jaar zal er ook een Culturele Hoofdstad van Europa zijn in Cyprus en één in een EVA/EER-land, kandidaat-lidstaat of potentiële kandidaat-lidstaat van de EU. De preselectierondes voor deze twee competities vinden respectievelijk plaats in februari 2025 en december 2024.
Elk jaar mogen twee tot drie steden de titel van Culturele Hoofdstad van Europa dragen.
De drie Culturele Hoofdsteden van Europa in 2024 zijn Bad Ischl (Oostenrijk) en Bodø (Noorwegen) en Tartu (Estland).
Aanstaande Culturele Hoofdsteden van Europa zijn:
- 2025: Chemnitz (Duitsland) en Nova Gorica (Slovenië)
- 2026: Oulu (Finland) en Trenčín (Slovakije)
- 2027: Liepāja (Letland) en Évora (Portugal)
- 2028: Budweis / České Budějovice (Tsjechië), Skopje (Noord-Macedonië) and Bourges (Frankrijk)
- 2029: Lublin (Polen, in afwachting van formele goedkeuring) en een stad in Zweden (wordt geselecteerd in december)
Achtergrond
België heeft steden met belangstelling voor de titel op 27 september 2023 uitgenodigd om zich kandidaat te stellen. Zes steden hebben hun aanvraag ingediend voor de deadline op 2 september 2024: Brugge, Gent, Kortrijk, Leuven, Molenbeek en Namen.
In het huidige systeem voor de benoeming van de Culturele Hoofdsteden van Europa, bestaat de selectieprocedure uit twee ronden: een preselectieronde, waarna een lijst van kandidaat-steden wordt opgesteld, en ongeveer negen maanden later een eindselectie. De geselecteerde stad wordt vervolgens officieel benoemd door de betrokken lidstaat.
Een panel van onafhankelijke deskundigen onderzoekt de aanvragen. Twee daarvan worden benoemd door de bevoegde nationale autoriteiten en tien worden benoemd door de instellingen en organen van de Europese Unie (Europees Parlement, Raad, Commissie en Comité van de Regio’s).
Volgens de selectiecriteria moeten de steden een cultureel programma met een sterke Europese dimensie voorbereiden. Dat programma moet de betrokkenheid van stakeholders van de stad bevorderen, de verschillende stadsbuurten ten goede komen en bezoekers uit het hele land en Europa aantrekken. Het programma moet een blijvend effect hebben en bijdragen aan de lange-termijnontwikkeling van de stad. De steden moeten ook aantonen dat ze de steun hebben van de relevante lokale overheidsinstanties en de capaciteit om het project uit te voeren.
De Culturele Hoofdsteden van Europa zijn in 1985 ontstaan uit een idee van de toenmalige Griekse minister van Cultuur, Melina Mercouri, en haar Franse collega Jack Lang. Ze zijn uitgegroeid tot een van de meest ambitieuze culturele projecten in Europa en een van de bekendste - en meest gewaardeerde - activiteiten van de EU. Het doel van de Culturele Hoofdsteden van Europa is de culturele diversiteit in Europa te promoten, gemeenschappelijke kenmerken te benadrukken en de bijdrage van cultuur aan de lange-termijnontwikkeling van steden te stimuleren.
Voor meer informatie
Bijzonderheden
- Datum publicatie
- 24 oktober 2024
- Auteur
- Vertegenwoordiging in België