Uit de cijfers blijkt hoe ingrijpend deze veranderingen zijn: ten laatste vanaf 9 april 2026 zullen de werkgevers erop moeten letten dat de loodconcentratie niet meer bedraagt dan 15 microgram per 100 milliliter bloed, wat een drastische daling is met vier vijfde ten opzichte van de huidige normen. Deze ingrijpende verandering moet ervoor zorgen dat werknemers beroepsmatig minder blootgesteld zullen worden aan risico’s, met name van lood, die zware gezondheidsproblemen kunnen meebrengen, zoals kanker, een dodelijke ziekte die jaarlijks duizenden werknemers treft. Door beroepsmatige blootstelling aan kankerverwekkende chemische stoffen worden in de EU immers elk jaar 120 000 nieuwe gevallen van kanker gediagnosticeerd, met 80 000 overlijdens tot gevolg. Deze alarmerende vaststelling heeft de EU ertoe aangezet de voorgeschreven grenswaarden voor een aantal gevaarlijke chemische stoffen te herzien.
Tot de giftige stoffen die onder deze nieuwe maatregelen vallen, behoren onder meer benzeen, beryllium, cadmium, chroom VI, dieselmotoremissies, diisocyanaten, formaldehyde, lood alsook inadembaar en inhaleerbaar nikkel. De reglementaire grenswaarden voor elk van deze stoffen zullen volgens de voorschriften tussen 2024 en 2027 in werking treden.
Hoewel deze veranderingen voornamelijk tot doel hebben mensenlevens te redden, gaat het om een overgang die niet zonder hinder zal verlopen. Campine in België bijvoorbeeld, een van de belangrijkste ondernemingen voor de recyclage van lood in Europa, zal haar praktijken immers moeten aanpassen om deze nieuwe strenge normen na te komen. Het gaat onder meer om de naleving van strenge veiligheidsprotocollen en -regels zoals de verplichting om op het werk een veiligheidsuitrusting te dragen. Deze nieuwe protocollen doen echter vragen rijzen rond de economische en logistieke gevolgen van deze veranderingen voor de betrokken ondernemingen en industrieën.
Op dit moment gelden reeds een aantal preventieve maatregelen. Sinds 2007 zijn werkgevers volgens de ‘Europese verordening rond registratie en beoordeling van en autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen’ (REACH) verplicht maatregelen te nemen om blootstelling aan gevaarlijke chemische stoffen te vermijden. Het gaat om maatregelen als betere ventilatie, taakroulatie, het dragen van individuele beschermende uitrusting en de invoering van passende veiligheidsprocedures. Voorts wordt hiermee verzekerd dat zwangere werknemers die aan risico’s blootgesteld worden, een andere arbeidspost krijgen om hun gezondheid te beschermen.
Het initiatief van de EU bewijst dat Europa zich in sterke mate betrokken voelt bij de veiligheid van werknemers, namelijk om de risico’s door blootstelling aan giftige stoffen te beperken. Het is een initiatief om levens te redden en om gezondere en veiligere werkplekken en werkvloeren te bevorderen met het oog op een grotere duurzaamheid. Deze maatregelen zullen binnen vijf jaar opnieuw worden geëvalueerd en aangepast om beter te kunnen inspelen op de uitdagingen ten gevolge van de groene transitie en de nieuwe technologieën die in dit kader worden gebruikt.
Context
Op 19 maart zijn nieuwe regels bekendgemaakt in het Publicatieblad van de Europese Unie om te komen tot een betere bescherming van werknemers tegen gezondheidsrisico’s, ten gevolge van blootstelling aan chemische stoffen zoals lood en diisocyanaten.
Concreet worden met de nieuwe regels, die voortvloeien uit een permanente herziening van de wetgeving inzake gezondheid en veiligheid op het werk, wijzigingen aangebracht in twee richtlijnen:
- voor lood, de richtlijn betreffende de bescherming van de werknemers tegen de risico’s van blootstelling aan carcinogene, mutagene of reprotoxische agentia op het werk;
- voor lood en diisocyanaten, de richtlijn betreffende de bescherming van werknemers tegen risico’s van chemische agentia op het werk.
De nieuwe grenswaarden voor blootstelling aan lood zullen een bijdrage leveren aan het voorkomen van gezondheidsproblemen bij de voortplanting en de ontwikkeling van de foetus, terwijl de grenswaarden voor diisocyanaten zullen bijdragen tot het voorkomen van beroepsastma en ademhalingsziekten.
De richtlijn is ook bedoeld voor werknemers die in het verleden blootgesteld waren, en beoogt een betere bescherming te bieden voor vrouwen in de vruchtbare leeftijd die te maken krijgen met bijkomende risico’s.
Voorts zou de Commissie, in nauwe samenwerking met de agentschappen van de EU die belast zijn met chemische stoffen (ECHA) en met veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA), richtsnoeren verstrekken om de uitvoering van de richtlijn te vergemakkelijken voor aspecten zoals de effecten van blootstelling aan een combinatie van stoffen alsmede gezondheidstoezicht en biologische monitoring.
Nuttige links
Bijzonderheden
- Datum publicatie
- 19 maart 2024
- Auteur
- Vertegenwoordiging in België