2023 rapport over de rechtsstaat in België: duidelijke verbeteringen maar aanvullende maatregelen nodig

Het respect voor de rechtsstaat is een essentieel beginsel in de Europese Unie. Het garandeert de bescherming van de democratie en een gunstig economisch klimaat.

Op woensdag 5 juli heeft de Europese Commissie haar vierde jaarverslag over de rechtsstaat gepubliceerd. Het bestaat uit een overzicht van de situatie in de EU als geheel en de 27 individuele landen. Het bevat ook een beoordeling van vooruitgang op vlak van de aanbevelingen van vorig jaar en specifieke nieuwe aanbevelingen voor de lidstaten.

Situatie in de Europese Unie

Belangrijk feit: hoewel er in sommige lidstaten bezorgdheid blijft bestaan, verbetert de situatie van de rechtsstaat binnen de Unie. Bijna 65% van de aanbevelingen van vorig jaar is geheel of gedeeltelijk uitgevoerd. Bovendien hebben de problemen die in eerdere rapporten over de rechtsstaat zijn vastgesteld, het afgelopen jaar aanleiding gegeven tot verschillende recente EU-initiatieven, waaronder de voorgestelde EU-wetgeving inzake mediavrijheid en het anticorruptiepakket . Dit is het bewijs dat het jaarverslag een bron is van positieve verandering binnen de Europese Unie.

Rechtstaat in België

In België, net als elders in Europa, wijst het rapport op duidelijke verbeteringen, maar er zijn aanvullende maatregelen nodig.

     De belangrijkste ontwikkelingen sinds 2022:

• Toewijzing van extra personele en financiële middelen voor het gerechtelijk apparaat als geheel;
• Aanzienlijke vooruitgang bij de versterking van het integriteitskader voor leden van ministeriële kabinetten, gedeputeerden en bewindspersonen;
• Enige vooruitgang bij het versterken van het kader voor de toegang tot officiële documenten, met name door verbetering van de aanvraag- en beroepsprocedures.

     Belangrijkste aanbevelingen voor het jaar 2024:

• De inspanningen voortzetten met betrekking tot de personele en financiële middelen die aan het gerechtelijk apparaat worden toegewezen;
• Versterk het integriteitskader voor leden van kabinetten, gedeputeerden en regeringsleden, met name door nieuwe regels over geschenken en voordelen vast te stellen;
• Voltooiing van de hervorming van de wetgeving inzake lobbyen;
• Verdere inspanningen om het kader voor de toegang tot officiële documenten te versterken.

Meer informatie

Persbericht

Q&A

Samenvatting & landenspecifieke aanbevelingen (en anglais)